“Omgaan met verlies en rouw vraagt niet om tijd, maar om intensiteit.”

– Manu Keirse, Emeritus-hoogleraar bij de Faculteit Geneeskunde KU in Leuven is key-note spreker tijdens het Nurse Academy Congres

“Verpleegkundigen onderschatten vaak de betekenis van hun beroep in het leven van mensen. Ik ben zelf drie keer opgenomen geweest in een ziekenhuis, en ik kan me sommige verpleegkundigen nog bij naam herinneren. De technische prestatie vergeet je, maar een blik, een geïnteresseerde vraag, de manier waarop er naar je wordt gekeken, of hoe je wordt aangeraakt, dát blijf je onthouden.”

Manu Keirse, klinisch psycholoog en emeritus hoogleraar bij de faculteit Geneeskunde KU Leuven, vertelt over hoe belangrijk het is om als verpleegkundige oprecht contact te hebben met de patiënt, om interesse tonen. “Vaak hoor ik: We hebben het al zo druk, we hebben er geen tijd voor, maar omgaan met verlies, omgaan met rouw, vraagt niet om tijd; het vraagt om intensiteit. Intensiteit van je aanwezigheid.”

Verpleegkundigen worden dagelijks met rouw en verlies geconfronteerd
In zijn lezing tijdens het Nurse Academy Congres, zal Manu het voornamelijk hebben over het omgaan met verlies. De meeste mensen denken bij verlies en rouw aan sterven, maar mensen maken rouwprocessen door bij alle vormen van verlies. Verlies van gezondheid, bijvoorbeeld. Of het verlies van perspectief, het verlies van vertrouwen in mensen, het verlies van werk. Eigenlijk alles wat een verlieservaring betekent, brengt een rouwproces op gang. Verpleegkundigen worden elke dag met verlies en rouw van mensen geconfronteerd. Zij moeten hier goed mee om kunnen gaan.

Tip: begin er zelf over, kijk haar aan en luister drie minuten
Manu zal in zijn lezing concrete handvatten geven wat je kunt doen om mensen met verlies te steunen. In ons gesprek geeft hij een voorbeeld. “Begin er zelf over! Denk niet: Die moeder die haar zoon verloren heeft…, als ze er maar niet weer over begint. Daar heb ik geen tijd voor. Nee! Stap die kamer in en zeg: Ach mevrouw, als ik uw kamer binnenkom, denk ik aan Ronald, uw overleden zoon. Vertel eens. En dan kijk je haar drie minuten op een warme manier aan. Na drie minuten mag je zeggen: Ik had graag de hele middag naar u willen luisteren maar er zijn nog zoveel andere mensen die mij nodig hebben. Het gevoel dat je bij de patiënt achterlaat is: 1) die verpleegkundige is mijn verdriet niet vergeten, 2) ze is er zelf over begonnen, 3) ze heeft me op een warme manier aangekeken, en 4) ze wilde de hele middag naar me luisteren.”

Verbanden leggen op vier niveaus
Manu Keirse is directeur geweest van het grootste ziekenhuis in België, het Universitair Ziekenhuis Leuven. Iedere maand sprak hij de nieuwe medewerkers toe. Dan vertelde hij hen dat zij verband moesten kunnen leggen op vier niveaus. “Als eerste moet je op een deskundige manier een verband kunnen leggen op een wond. Daarnaast moet je ook verband kunnen leggen met de beleving van de patiënt, met hun gezinsverband en hun zinsverband. Dat noem ik integraal bezig zijn met mensen: wat is er lichamelijk aan de hand, hoe beleven mensen dat, wat betekent dat voor hun sociale relaties en wat betekent dit voor de zingeving en het diepere perspectief van hun leven.

Als patiënt blijf je je die ene verpleegkundige je leven lang herinneren
Verpleegkundige kunnen echt het verschil maken. Gewoon door attent te zijn en contact met de patiënt te maken. “Ik ben zelf drie keer opgenomen geweest in een ziekenhuis. En ik kan me sommige verpleegkundigen nog heel goed herinneren. Dat zijn de verpleegkundigen die attent waren, zij die oprechte interesse toonden die verder ging dan de technische prestaties die ze moesten leveren. De technische prestaties, die vergeet je. Maar die bemoedigende blik, een vraag, een aanraking, de interesse, dat blijf je onthouden.”

Het Nurse Academy Congres
Manu Keirse vindt het congres geslaagd als de mensen in de zaal allemaal drie zinnen onthouden. Zinnen die op hen persoonlijk indruk hebben gemaakt, die hen geraakt hebben. “Als deze mensen naar buiten gaan en allemaal hun drie zinnen vertellen aan tien anderen. Dan hebben we met z’n allen iets gedaan aan verbetering van onze samenleving. Dat zou mooi zijn.”

Het Nurse Academy Congres is op 2 november a.s. in Lunteren. Je kunt het congres ook online via streaming volgen. Het programma lees je hier.

Wil je je inschrijven? Let dan op, want voor abonnees op Nurse Academy geldt een speciaal tarief.